شخصیت
کشتهشدن قهرمانانه عباس در نبرد کربلا باعث ایجاد شخصیتی افسانهوار در میان شیعه و سنی گشته که تطبیق آن بر واقعیت کاری بسیار سخت است. مشکل اصلی در آنجاست که طبری و بلاذری، منابع اولیه نبرد کربلا، جزئیات کشتهشدن او را در کربلا ذکر نکردهاند. شیخ مفید در الاختصاص عباس را با صفت «سقا» به معنی آبدهنده توصیف میکند. گفتهشدهاست که عباس شجاعت و شهامت را از پدرش علی ابن ابی طالب به ارث برده بود و در جنگها همیشه او عَلَمِ را با خود حمل میکرد و به همین دلیل به «علمدار» مشهور بود. عباس تنها امامزاده غیر معصومی است که نماز و زیارت مخصوص به خود را دارد. زیارت نامه عباس منسوب به جعفر صادق است
نبرد کربلا
سید بن طاووس از ابو مخنف نقل میکند که در عصر عاشورا، عباس در پی یافتن آب برای اهلالبیت با دشمنان زیادی جنگید. پس از زخمیشدن دست راست و سپس دست چپش، مشک آب را بر دهان گرفت و به نبرد ادامه داد تا اینکه توسط زید بن ورقاء حنفی و حکیم بن طفیل سنانی کشتهشد. حسین واعظ کاشفی در روضةالشهدا او را شصت و هشتمین کشته کربلا میداند. برادر زاده امالبنین به نام عبدالله بن ابی محل بن حظام برای عباس امان نامهای از سوی ابن زیاد آورد که ردش کرد
آرامگاه
آرامگاه او در شمال شرقی آرامگاه حسین بن علی در کربلا قرار دارد و شیعیان بین آرامگاه او و حسین بن علی را بین الحرمین مینامند. توسعه و بازسازی حرم وی در زمان شاه طهماسب صفوی و سپس نادر شاه صورت گرفت. پس از حمله وهابیون به کربلا مجدداً توسط فتحعلی شاه بازسازی گردید
قمر بنیهاشم
در میان اعراب عربستان رسم بود که اگر کودکی، زیبایی فوق العاده داشت و دارای قامتی بلند و چهره ای جذاب بود، او را با عنوان ماه مینامیدند. مثلاً عبدمناف جد سوم پیامبر اکرم را که چهرهای زیبا و نورانی داشت، قمر بَطحاء (ماه سرزمین مکه) و عبدالله پدر ارجمند پیامبر را که سیمایی نورانی و چشمگیر داشت، قمر حرم خواندند.
- عباس بن علی نیز بواسطه بهره وافری که از زیبایی و جمال برده بود و قامتی رشید داشت، مشمول این سنت شد و او را به عنوان «قمر بنی هاشم» (ماه دودمان بنی هاشم) نامیدند.
به او بعدها القاب دیگری مانند علمدار، سقای کربلا و بابالحوایج نیز داده شد. نام قمر بنی هاشم کاربردی ترین لقب وی میباشد.